AFLEVERING 6

 De Zuiderzee komt op stoom!

Oude archieffoto van de stoomsleper S.S. Cor-Adri, inmiddels omgedoopt tot de Maarten waarop we voor de podcast een dagje mee mochten varen.

De stoomvaart is eigenlijk een beetje een ondergeschoven kindje in de maritieme scheepsarcheologie.
Dat is op zich niet zo verwonderlijk als je bedenkt dat de stoomvaart op de Nederlandse wateren maar een betrekkelijk korte periode beslaat. Ruwweg van begin 1800 tot halverwege de 20e eeuw.
In deze aflevering belichten we de stoomvaart op de voormalige Zuiderzee in algemene zin, en reconstrueren we de identificatie van wrak NG 87 wat in 1953 werd aangetroffen in de Noordoostpolder. 

Per toeval kwam maritiem archeoloog Yftinus van Popta tijdens een zoektocht naar bodemprofielen een mapje met documentatie van een schip tegen dat na 1900 is vergaan. Hierin stonden slechts enkele gegevens over het wrak, maar zijn aandacht werd getrokken door een stapel brieven die een goed beeld geven van onderzoek in de beginjaren van de scheepsarcheologie in Flevoland. Het wrak zelf bleek bij de verschillende scheepsarcheologen volstrekt onbekend te zijn en moet dus in de vergetelheid zijn geraakt.
Yftinus besloot het nooit afgeronde onderzoek 60 jaar nadat het wrak uit de bodem was verwijderd weer op te pakken.
Hij kwam er al snel achter dat het hier om het wrak van een ijzeren stoomschip ging.
En hij realiseerde zich wederom dat er eigenlijk bijzonder weinig bekend is over wrakken van stoomschepen. Op zich niet zo gek, want ten tijde van de landontginning van Flevoland werden deze relatief jonge wrakken vanuit archeologisch oogpunt niet interessant beschouwd en lagen ze bovendien alleen maar in de weg. Maar zijn vervolgonderzoek toont aan dat studie naar recentere (ijzeren) scheepswrakken ook waardevolle informatie kan opleveren. 
Hij wist namelijk ook van dit wrak de naam te achterhalen. En daar bleef het niet bij. Ook deze scheepsramp leefde voort in de families van de opvarenden.
Zo krijgt een wrak met de oorspronkelijk anonieme naam NG 87, niet alleen een echt gezicht, maar kunnen we ook het verhaal achter de ramp vertellen en welke gevolgen deze had voor alle betrokkenen. 
Zo blijkt maar weer dat het niet verstandig is geweest om ijzeren schepen simpelweg maar te ruimen, zoals in het verleden vaak is gebeurd. 
Ook deze jonge wrakken kunnen meer interessante informatie en kennis opleveren over een periode waarvan maar weinig is beschreven.

Het hele onderzoeksrapport van Yftinus van Popta over de identificatie van wrak NG 87 is hier te lezen.

Stoomsleper S.S. Maarten werd in 1926 gebouwd voor de Zeeuwse stromen. Van der Werf in het Gelderse Deest, vlak bij Nijmegen heeft haar als bouwnummer 158 van stapel laten lopen. Ze heeft daarna onder meerdere namen gevaren, waaronder Cor-Adri. Na nog wat eigenaren is uiteindelijk de boot in 1980 in handen gekomen van de huidige stichting Stoomboot Maarten. De vrijwilligers van de stichting doen er alles aan om de boot in optimale conditie te houden en aan het publiek te kunnen tonen. Om eens te ervaren hoe het is om op een originele stoomsleper te varen en wat daar allemaal bij komt kijken, voeren maritiem archeoloog Yftinus van Popta en podcastmaker Jon Hille een dagje mee op de Maarten.

Kijk voor meer informatie over de Maarten op de website.

Share by: